تحلیل سندبادنامه از دیدگاه روان شناسی یونگ

ناخودآگاه جمعی از برجسته‎ترین اکتشافات یونگ در حیطۀ ناخودآگاهی روان آدمی است که میان تمامی اقوام و ملل و مذاهب، مشترک و دارای محتویاتی یکسان است. از برجسته‏ترین محتویات ناخودآگاه جمعی «فرایند فردیتِ روانی» است که به موجب تحقیقات گستردۀ یونگ، از یک‎سو در خواب ها و رؤیاهای شبانه متجلی می‏شود و در جامۀ نمادهای مختلف، راه فردیت و کمال روانی را به فرد می‏نمایاند و از سوی دیگر، درون مایۀ سمبلیک بسیاری از اساطیر و افسانه‎ها را به خود اختصاص می‎دهد. سندبادنامه از جمله آثاری است که در آن فرایند فردیت روانی، نمودی برجسته یافته است. این اثر، روایتگرِ به فردیت رسیدن شاهزاده‎ای است که به دعا از خداوند خواسته شده است. همچنین حاوی برجسته‏ترین کهن‎الگوهایی است که نقشی اساسی در روند به فردیت رسیدن شخصیت اصلی داستان ایفا می‎کنند؛ کهن‎الگوهایی چون پیر دانا، مادر مثالی، سایه، آنیما و نفس. این داستان عرصۀ جدال نمادین و دیرین نیروهای خیر و شر است که در نهایت با برتری نیروهای خیر، گره داستان گشوده می شود.